Is Koudemniddel Propaan, R32 of R410a het beste?

Wat het beste is hangt af van wat je belangrijk vindt. Het ene middel is minder schadelijk voor het milieu als het daarin terecht zou komen (wat bij deskundige installatie en goed gebruik in principe nooit gebeurd). Ook zijn er verschillen in brandbaarheid, prestaties en prijs. Propaan, R32 en R410a zijn allemaal niet belastend voor de Ozonlaag.

GWP staat voor Global Warming Potential en wordt vergeleken met CO2. Hoeveel keer meer belastend het koudemiddel is per kilo dan CO2 als het in de natuur zou komen. Pas als het warmtepompsysteem lek zou raken komt het koudemiddel in de atmosfeer. Normaal gespreoken wordt het koudemiddel op het einde van de levensduur uit de installatie gehaald en hergebruikt of vernietigt zonder schade voor het milieu.

In Europa wordt momenteel wetgeving voorbereid om R32 en R410a te vervangen door propaan vanwege de milieubelasting als het zou ontsnappen. Deze wetgeving zal mogelijk rond 2026 worden ingevoerd. Vanaf dat moment moet alle nieuwe warmtepompen en airco's op propaan werken. Installaties met R32 en R410a mogen nog wel gewoon worden gebruikt en onderhouden worden tot het einde van hun levensduur.

R32 is momenteel het meest gebruikte koudemiddel. Het heeft een GWP van 675. R32 is licht brandbaar en licht explosief. In de modernste warmtepompen kan R32 water opwarmen tot 60 graden en zelfs bij -20graden nog warmte uit de buitenlucht halen.

R410a is niet brandbaar en heeft een GWP van 2088. In de modernste warmtepompen kan R32 water opwarmen tot 60 graden en zelfs bij -20graden nog warmte uit de buitenlucht halen.

Propaan (R290) is het nieuwste koudemiddel dat over een paar jaar door Europa verplicht zal worden gesteld vanwege de lagere milieu-impact als het zou ontsnappen. Het heeft namelijk een GWP van slechts 3. Vanwege de brandbaarheid en explosiegevaar mogen maar heel kleine hoeveelheden propaan ín de woning komen waardoor split units met propaan zelden mogelijk zijn. Propaan heeft een hogere condensatie en verdampingstemperatuur dan R410a en R32. Daarmee kan het hogere temperaturen leveren maar presteert het minder bij lage temperaturen. De lagere COP op momenten dat het buiten vriest maakt dat in een hybride situatie er eerder op gas wordt overgeschakeld dan bij andere koudemiddelen. Dat is juist op de momenten dat die hoge aanvoertemperatuur nodig is. In een all electric situatie kan niet worden overgeschakeld naar gas. Op die momenten verbruikt een warmtepomp op propaan, vanwege de lagere COP, meer electra dan een warmtepomp op R32 of R410a. 

De meeste fabrikanten hebben net als Nefit Bosch sinds dit jaar een monoblock op propaan in hun programma. De prestaties hiervan zijn meestal prima en vergelijkbaar met die van de meest recente modellen van monoblocks op R410a en R32. Voordelen: hogere temperatuur mogelijk, bij hoge temperaturen betere prestaties dan R410a en R32, niet zo erg voor het milieu als koudemiddel zou ontsnappen. Nadelen: alleen in monoblock (of hybride maar dan met heel klein vermogen), duurder in aanschaf, brandbaar, explosief en presteert minder bij lage temperaturen.